.NET Nedir?
.NET, herhangi bir işletim sisteminde yerel olarak çalışabilen masaüstü, web ve mobil uygulamalar oluşturmaya yönelik açık kaynaklı bir platformdur. .NET sistemi, modern, ölçeklenebilir ve yüksek performanslı yazılım geliştirmeyi destekleyen araçlar, kütüphaneler ve diller içerir. Aktif bir geliştirici topluluğu, .NET platformunu destekler ve bakımını yapar.
Basitçe açıklamak gerekirse .NET platformu şu görevleri yapabilen bir yazılımdır:
- .NET programlama dili kodunu bir bilgi işlem cihazının işleyebileceği talimatlara çevirir.
- Verimli yazılım geliştirme için yardımcı programlar sağlar. Örneğin, mevcut saati bulabilir veya ekranda metin yazdırabilir.
- Bilgisayarda metin, sayı ve tarih gibi bilgileri depolamak için bir dizi veri türü tanımlar.
.NET uygulaması nedir?
.NET'in çeşitli uygulamaları, .NET kodunun Linux, macOS, Windows, iOS, Android ve diğer işletim sistemlerinde çalıştırılmasına izin verir.
.NET Framework
.NET Framework özgün .NET uygulamasıdır. Windows'ta çalışan web siteleri, hizmetleri, masaüstü uygulamaları ve daha fazlasını destekler. Microsoft 1990'ların başında .NET Framework'ü yayınlamıştır.
.NET Core
Microsoft, .NET geliştiricileri için platformlar arası destek sağlamak üzere 2014 yılının sonlarında .NET Core'u kullanıma sunmuştur. Şirket, Kasım 2020'de .NET Core'un en yeni sürümü olan .NET 5.0'ı yayınlamış ve adını .NET olarak değiştirmiştir. Bu makaledeki .NET terimi .NET 5.0'a atıfta bulunur. .NET Core GitHub'da açık kaynaklıdır.
.NET Standard
.NET Standard, farklı işlevlerin (API'ler olarak adlandırılır) kurallı belirtimidir. Farklı .NET uygulamaları aynı kodu ve kütüphaneleri yeniden kullanabilir. Her uygulama hem .NET Standard API'leri hem de üzerinde çalıştığı işletim sistemlerine özgü benzersiz API'leri kullanır.
Neden .NET'i seçmelisiniz?
Geliştirme kolaylığı
Geliştiriciler, çalışmalarını kolaylaştıran birçok araç içerdiğinden .NET kullanmayı severler. Örneğin, geliştiriciler, Visual Studio paketini kullanarak kodu daha hızlı yazabilir, verimli bir şekilde iş birliği yapabilir ve kodlarını verimli bir şekilde test edip düzeltebilir. Uygulamalar arasında kodu yeniden kullanabilmek, geliştirme maliyetini düşürür.
Yüksek performanslı uygulamalar
.NET uygulamaları daha hızlı yanıt süreleri sağlar ve daha az bilgi işlem gücü gerektirir. Güçlü yerleşik güvenlik önlemlerine sahiptirler ve veri tabanı erişimi gibi sunucu tarafı görevleri verimli bir şekilde yerine getirirler.
Topluluk desteği
.NET açık kaynaktır, bu da herkesin özgürce kullanmak, okumak ve değiştirmek için erişebileceği anlamına gelir. Aktif bir geliştirici topluluğu, .NET yazılımını geliştirir ve bakımını yapar. .NET Foundation, .NET topluluğunu desteklemek için kurulmuş, kar amacı gütmeyen bağımsız bir kuruluştur. .NET geliştiricileri için öğrenme kaynakları, açık kaynaklı .NET projeleri ve çeşitli etkinlikler sağlar.
.NET mimarisinin bileşenleri nelerdir?
.NET modüler ve optimize edilmiş bir mimariye sahiptir. Kullanıcılar, yazılım geliştirme gereksinimlerini karşılamak için farklı bileşenler seçebilirler.
Bunlar üç ana .NET bileşenidir:
- .NET dilleri
- Uygulama modeli çerçeveleri
- .NET çalışma zamanı
Geliştiriciler, .NET uygulamalarını oluşturmak için .NET programlama dillerini ve uygulama modeli çerçevelerini kullanırlar. .NET çalışma zamanı daha sonra bunları yürütür ve çalıştırır.
.NET programlama dilleri nelerdir?
C# (“C sharp” şeklinde telaffuz edilir), F # (“F sharp” şeklinde telaffuz edilir) ve Visual Basic, NET geliştirmesine yönelik Microsoft destekli üç dildir. Farklı şirketler ve geliştiriciler de .NET platformuyla çalışan başka diller yaratmıştır.
C#
C# basit, modern ve nesne odaklı bir programlama dilidir. C#, C dil ailesine benzer bir söz dizimine sahiptir ve C, C++, Java ve JavaScript programcılarının aşina olduğu bir dildir.
F#
F# hafif bir söz dizimine sahiptir ve yazılım oluşturmak için çok az kod gerektirir. Kısa, sağlam ve yüksek performanslı kod yazmayı kolaylaştıran açık kaynaklı bir dildir. Aynı zamanda görev açısından kritik, doğru, hızlı ve güvenilir yazılım oluşturmak için güçlü bir programlama kuralları sistemine ve uygun bir standart kütüphaneye sahiptir.
Visual Basic
Visual Basic, Microsoft tarafından geliştirilen nesne odaklı bir programlama dilidir. Visual Basic'i kullanmak, tip güvenli .NET uygulamaları oluşturmayı hızlı ve kolay hâle getirir. Tip güvenliği, bir programlama dilinin mantıksal kodlama hatalarını caydırma veya engelleme derecesidir.
Ortak Dil Altyapısı (CLI) dilleri
ClojureCLR, Eiffel, IronPython, PowerBuilder vb. diller de .NET platformunda çalışır. Bunun nedeni, .NET'in Ortak Dil Altyapısı'nı (CLI) uygulamasıdır. CLI'yi .NET uyumlu diller oluşturmak için bir şablon olarak düşünebilirsiniz.
.NET çalışma zamanı nedir?
Ortak Dil Çalışma Zamanı (CLR) olarak da adlandırılan .NET çalışma zamanı, farklı işletim sistemlerinde .NET programlarını derler ve yürütür.
Tam zamanında derleme
CLR, geliştirici kodu yazarken derler. Derleme sırasında CLR, kodu Ortak Ara Dil'e (CIL) çevirir. Örneğin, C# ile yazılmış kod İngilizce benzeri söz dizimi ve sözcüklere sahiptir. .NET bu kodu CIL'e derler veya çevirir. CIL kodu, daha düşük seviyeli bir makine kodu dili olduğu için farklı görünür.
Yürütme
.NET çalışma zamanı CIL kodunun yürütülmesini yönetir. CIL platformlar arası uyumludur ve herhangi bir işletim sistemi bunu işleyebilir. Platformlar arası uyumluluk, bir uygulamanın minimum modifikasyonla birden çok farklı işletim sisteminde çalışma yeteneğini ifade eder. Örneğin, C# uygulamasındaki bir uygulama herhangi bir kod değişikliği olmadan Windows, Linux veya macOS üzerinde çalışabilir. Böyle bir uygulamaya platformlar arası uygulaması denir.
.NET uygulama modeli çerçeveleri nelerdir?
Uygulama modeli çerçeveleri, hızlı ve verimli .NET proje geliştirmesini destekleyen geliştirici araçları ve kütüphanelerinden oluşan bir koleksiyondur. Aşağıda listelenenler gibi, farklı uygulama türleri için farklı çerçeveler mevcuttur.
Web uygulamaları
ASP.NET çerçevesi, özellikle web tabanlı uygulamalar oluşturmak için .NET geliştirici platformunu genişletir. REST API, HTML, CSS ve JavaScript gibi web teknolojilerini destekler. Çok faktörlü ve harici kimlik doğrulama ile yerleşik bir kullanıcı veri tabanı sağlar. ASP.NET, .NET uygulamalarınızı siber saldırılara karşı korumak için yerleşik bir güvenlik mekanizması ile endüstri standardı kimlik doğrulama protokollerini destekler.
Mobil uygulamalar
Xamarin/Mono'yu iOS ve Android dâhil olmak üzere tüm önemli mobil işletim sistemlerinde .NET uygulamalarını çalıştırmak için kullanabilirsiniz. Xamarin, açık kaynaklı bir mobil kullanıcı arabirimi çerçevesi olan Xamarin.Forms'u içerir. .NET geliştiricileri, mobil platformlarda tutarlı bir kullanıcı deneyimi oluşturmak için Xamarin.Forms'u kullanır. Tüm .NET uygulamaları farklı mobil cihazlarda bile aynı görünebilir.
Masaüstü uygulamaları
Masaüstü uygulaması geliştirmek için Xamarin'i kullanabilirsiniz. Ayrıca, Evrensel Windows Platformu, .NET Windows 10 uygulama geliştirmeyi genişletir. Windows Presentation Foundation ve Windows Formları, Windows'ta kullanıcı arabirimi tasarımı için kullanılan diğer çerçevelerdir.
Diğer uygulamalar
ML.NETile özel makine öğrenimi modelleri geliştirebilir ve .NET uygulamalarınıza entegre edebilirsiniz. Sensörler ve diğer akıllı cihazlar üzerinde uygulamalar geliştirmek için .NET IoT Kütüphaneleri'ni kullanabilirsiniz. Çerçevelerde bulunmayan herhangi bir çözüm için, genel NuGet deposunda birçok özel işlev kütüphanesi bulabilirsiniz. Hemen hemen her amaç için birçok .NET kütüphanesi oluşturmak, paylaşmak ve kullanmak için Nuget kullanabilirsiniz.
AWS, .NET geliştiricilerine nasıl yardımcı olabilir?
.NET geliştiricileri AWS'de .NETkullanarak uygulamaları daha hızlı hâle getirebilir. Her iş için bir hizmeti vardır, böylece altyapıyı yönetme konusunda endişelenmeden hızlı bir şekilde kavram kanıtları oluşturabilirsiniz. .NET geliştirme için bazı AWS hizmeti örnekleri aşağıda verilmiştir:
- AWS Elastic Beanstalk, uygulama dağıtımını ve operasyonel görevleri yönetir.
- Amazon EC2, bulutta güvenli ve yeniden boyutlandırılabilir işlem kapasitesi sağlar.
- Amazon Aurora, veri tabanı yönetimini otomatikleştirir.
.NET geliştiricileri, aşağıdakiler gibi AWS açık kaynak araçlarını ve kütüphanelerini de kullanabilir:
- .NET için AWS SDK, Linux ve Windows geliştiricilerinin .NET uygulamaları oluşturmasını kolaylaştırır.
- AWS Code Examples Repository, AWS hizmetleriyle çalışan uygulamaları anlamanızı hızlandırmaya yardımcı olur.
- .NET Dijital Kitaplığı, .NET için videolar, öğreticiler, bloglar ve diğer geliştirici kaynaklarının bir arşivini içerir.
.NET 6'nın piyasaya sürülmesiyle birlikte, .NET geliştiricileri, Linux ile AWS'nin performansından ve maliyet tasarrufundan daha da fazla yararlanabilir. .NET 6 uygulamaları, ek çalışma gerektirmeden birçok AWS hizmetini hâlihazırda kullanabilmektedir. Bu kılavuz, AWS hizmet ve araçlarının sunduğu .NET 6 desteğini açıklar.
AWS'de .NET eğitimini tamamlayarak, AWS'de .NET uygulamaları oluşturarak veya AWS'de ilk .NET uygulamanızı başlatarak AWS'de.NET'i kullanmaya başlayabilirsiniz.
