CLI là gì?
Giao diện dòng lệnh (CLI) là một cơ chế phần mềm bạn sử dụng để tương tác với hệ điều hành của mình thông qua bàn phím. Một cơ chế khác là giao diện người dùng đồ họa (GUI), hiện nay giao diện này rất phổ biến với tất cả các ứng dụng và hệ thống phần mềm. Bạn có thể sử dụng GUI để điều hướng một cách trực quan và nhấp vào các biểu tượng và hình ảnh để sử dụng phần mềm và ứng dụng đó. Tuy nhiên, GUI không hiệu quả đối với các tác vụ quản trị hệ thống, đặc biệt là với môi trường ảo hoặc từ xa. Với giao diện dòng lệnh, bạn có thể nhập các lệnh văn bản để định cấu hình, điều hướng hoặc chạy các chương trình trên bất kỳ máy chủ hoặc hệ thống máy tính nào. Tất cả các hệ điều hành – bao gồm Linux, macOS và Windows – đều cung cấp CLI để tương tác với hệ thống nhanh hơn.
CLI mang lại những lợi ích gì?
Giao diện dòng lệnh (CLI) mang lại một số lợi ích.
Độ hiệu quả
Thay vì dành thời gian để tìm và nhấp vào các tệp riêng lẻ, bạn có thể sử dụng CLI để thực hiện thao tác trên nhiều tệp bằng một lệnh văn bản. Nếu bạn đã quen thuộc với các lệnh, bạn có thể nhanh chóng điều hướng và tương tác với hệ thống của mình. Bạn cũng có thể tạo các tập lệnh thực hiện một số lệnh trong CLI để tự động hóa các tác vụ đơn điệu hoặc lặp đi lặp lại.
Truy cập từ xa
Các ứng dụng CLI thường tiêu thụ ít tài nguyên mạng hơn so với các ứng dụng có đồ họa. Điều này giúp các ứng dụng CLI phù hợp với các hệ thống có khả năng phần cứng hạn chế hoặc môi trường máy chủ từ xa.
Bạn có thể quản lý máy chủ từ xa bằng cách gửi lệnh qua shell bảo mật, ngay cả với các kết nối băng thông thấp. Đây là phương pháp được ưa chuộng để quản lý máy chủ và các phiên bản đám mây, đặc biệt là trong môi trường không giao diện người dùng, cụ thể là không có giao diện đồ họa.
Khắc phục sự cố
Đối với các nhà phát triển và quản trị viên hệ thống, sử dụng giao diện dòng lệnh là một kỹ năng rất giá trị, có thể giúp hiểu biết sâu sắc hơn về hệ thống cơ bản. Nó có thể giúp bạn thành thạo hơn với các công cụ và tiện ích khác nhau và cải thiện kiểm soát lỗi.
Ví dụ: bạn có thể sử dụng CLI để xem bản ghi hệ thống và nhanh chóng tìm thấy các thông báo lỗi toàn diện và thông tin gỡ lỗi. Các lệnh ở dạng văn bản cũng có thể được ghi lại một cách dễ dàng. Điều này giúp đảm bảo các tác vụ có thể được mô phỏng lại và giúp ta dễ dàng khắc phục sự cố các bước hơn trong tương lai.
CLI có các trường hợp sử dụng nào?
Bạn có thể sử dụng giao diện dòng lệnh (CLI) trong nhiều trường hợp sử dụng nhờ tính linh hoạt của nó. Ví dụ: nếu bạn là quản trị viên hệ thống, kỹ sư phần mềm, nhà khoa học dữ liệu hoặc người dùng kỹ thuật muốn nắm nhiều quyền kiểm soát hơn, bạn có thể hưởng lợi từ việc sử dụng CLI. Sau đây chúng tôi sẽ đưa ra một vài ví dụ.
Quản trị hệ thống
Quản trị viên hệ thống sử dụng CLI để khắc phục các sự cố liên quan đến hệ thống, kiểm tra cấu hình hệ điều hành và thay đổi hoặc cập nhật cấu hình trên các máy từ xa. Họ có thể chạy các lệnh và điều khiển hệ thống trên quy mô lớn.
Phát triển phần mềm
Các nhà phát triển phần mềm thường xuyên sử dụng các công cụ CLI để tiết kiệm thời gian và hợp lý hóa quy trình công việc của họ. Ví dụ như họ thường xuyên truy cập các thư viện của bên thứ ba trong khi làm việc. Nếu họ thêm tham chiếu đến các thư viện này bằng CLI, họ có thể thực hiện điều này bằng lệnh được chèn thay vì để lại lệnh tìm kiếm thư viện bằng GUI. Phương pháp này giúp tiết kiệm thời gian cho cả nhà phát triển và người dùng tương tác với hệ thống trong tương lai.
Điện toán đám mây
Trong môi trường đám mây, CLI rất cần thiết để quản lý các máy ảo, bộ chứa, dịch vụ đám mây và cấu hình máy chủ. Các nhà phát triển và quản trị viên sử dụng CLI để tương tác với API của nhà cung cấp đám mây, tự động hóa việc cung cấp tài nguyên và triển khai các ứng dụng.
Quản lý mạng
Quản trị viên mạng sử dụng CLI để định cấu hình bộ định tuyến, thiết bị chuyển mạch, tường lửa và các thiết bị kết nối mạng khác. Các công cụ CLI hỗ trợ khi bạn muốn theo dõi lưu lượng mạng, khắc phục sự cố kết nối và triển khai các chính sách bảo mật. Nhân viên kiểm thử thâm nhập cũng sử dụng các công cụ dòng lệnh để quét lỗ hổng bảo mật, do thám mạng và phân tích sự cố.
CLI hoạt động như thế nào?
Giao diện dòng lệnh (CLI) là một giao diện dựa trên văn bản, trong đó bạn có thể nhập các lệnh tương tác với hệ điều hành của máy tính. CLI hoạt động với sự trợ giúp của shell mặc định, nằm giữa hệ điều hành và người dùng.
Shell CLI
Shell là một chương trình trung gian giữa người dùng và hệ điều hành. Ví dụ như Bash, cmd.exe, PowerShell và các hệ thống dòng lệnh khác cho các chức năng cụ thể hơn.
Shell chịu trách nhiệm xử lý các tác vụ khác nhau như phân tích cú pháp lệnh, quản lý môi trường và thực thi quy trình. Shell cũng hỗ trợ các tính năng sau:
- Lịch sử lệnh, nơi bạn có thể truy cập các lệnh đã nhập trước đó bằng các phím mũi tên hoặc các phím tắt khác
- Chuyển hướng dữ liệu đầu vào và đầu ra
- Đường ống – nơi bạn kết nối dữ liệu đầu ra của một lệnh thành dữ liệu đầu vào của lệnh khác – và quản lý biến môi trường
Ngoài ra, bạn có thể tùy chỉnh môi trường shell của mình. Để thực hiện việc này, bạn có thể đặt các biến môi trường, xác định bí danh (phím tắt cho các lệnh dài) và tạo tập lệnh shell để tự động hóa hoặc dùng cho các tác vụ lặp lại.
Cách hoạt động của các lệnh
Khi bạn nhập một lệnh trong CLI, các bước sau sẽ xảy ra:
- Bộ diễn giải dòng lệnh shell phân tích lệnh đã nhập để hiểu cấu trúc của nó và tách tên lệnh, tùy chọn và đối số.
- Shell tìm kiếm tên lệnh trong danh sách các lệnh có sẵn. Tên lệnh đại diện cho thao tác mà người dùng muốn hệ điều hành thực hiện.
- Nó tìm kiếm biến PATH của hệ thống (danh sách các thư mục chứa các tệp hệ thống) để tìm tệp tương ứng được liên kết với lệnh.
- Shell CLI gọi tệp thích hợp truyền bất kỳ tùy chọn và đối số được chỉ định nào làm dữ liệu đầu vào.
- Hệ điều hành thực hiện các thao tác theo yêu cầu.
- Nó có thể tạo ra dữ liệu đầu ra, chẳng hạn như thông báo thông tin, thông báo lỗi, dữ liệu được yêu cầu hoặc kết quả của hoạt động.
- Shell CLI hiển thị dữ liệu đầu ra, vì vậy bạn có thể thấy kết quả của lệnh.
Shell CLI hoạt động trong một vòng lặp, chờ bạn nhập một lệnh khác. Quá trình nhập lệnh, phân tích cú pháp, thực thi và hiển thị kết quả đầu ra lặp lại khi bạn tương tác với shell CLI. Điều này cung cấp giao diện liên tục cho các tương tác dựa trên lệnh.
Làm thế nào để mở giao diện dòng lệnh trên hệ thống của bạn?
Mỗi hệ điều hành phổ biến đều có một cách hơi khác nhau để truy cập giao diện dòng lệnh (CLI).
Windows
Dưới đây là cách bạn mở CLI trong Windows trên Windows 8 trở lên:
- Nhấn phím Windows và “S”
- Nhập “cmd” vào ô tìm kiếm
- Nhấp chuột phải vào “Command Prompt” và chọn “Run as Administrator”
- Bây giờ bạn có thể nhập câu lệnh
Mac
Đây là cách bạn mở CLI trên Mac:
- Xác định vị trí ứng dụng Finder, thường nằm trên thanh công cụ
- Đi đến /Applications/Utilities
- Chọn “Terminal”
- Bây giờ bạn có thể nhập câu lệnh
Linux
Cách truy cập CLI trên Linux rất đơn giản: sử dụng phím tắt CTRL+ALT+T.
Hoặc bạn có thể sử dụng ALT+F2 và sau đó nhập “gnome-terminal”.
Một số lệnh phổ biến được dùng trong giao diện dòng lệnh là gì?
Giao diện dòng lệnh (CLI) có nhiều lệnh khác nhau cho các loại tác vụ khác nhau. Các lệnh sẽ hơi khác một chút giữa các hệ điều hành. Sau đây, chúng tôi sẽ đưa ra một số ví dụ về lệnh khác nhau.
Lệnh tệp hệ thống
| Lệnh CLI |
Windows |
Linux |
| Thay đổi thư mục |
cd |
cd |
| Tệp gần nhất |
dir |
ls |
| Tạo thư mục |
mkdir |
mkdir |
| Xóa thư mục |
rmdir |
rmdir |
| Sao chép tệp |
copy |
cp |
| Dịch chuyển tệp |
dịch chuyển |
mv |
| Đặt lại tên tệp |
ren |
mv |
| Hiển thị tệp |
type |
cat |
| Xóa tệp |
del |
rm |
| Thay đổi quyền |
cacls/chmod |
chmod |
Lệnh mạng
| Lệnh CLI |
Windows |
Linux |
| Ping |
ping |
ping |
| Traceroute |
tracert |
traceroute |
| Cấu hình mạng |
ipconfig |
ifconfig |
| Bảng định tuyến |
route |
route |
| Tra cứu DNS |
nslookup |
nslookup |
| Chẩn đoán mạng |
netsh |
netstat |
Lệnh thông tin
| Lệnh CLI |
Windows |
Linux |
| Liệt kê các quy trình |
tasklist |
ps |
| Kết thúc quy trình |
taskkill |
kill |
| Thông tin hệ thống |
systeminfo |
uname -a |
| Mức sử dụng của ổ đĩa |
wmic/fsutil |
df |
| Giám sát hệ thống |
perfmon |
top/htop |
Các phương pháp tốt nhất khi sử dụng CLI là gì?
Mặc dù giao diện dòng lệnh (CLI) rất hữu ích và có thể cung cấp quyền truy cập từ xa, nhưng nó đòi hỏi bạn phải chính xác và nắm được các câu lệnh đúng. Khi hiểu được những câu lệnh mà mình nhập vào, bạn sẽ đảm bảo nhận được kết quả mong muốn. Nếu chưa quen với một câu lệnh nào đó, bạn nên nghiên cứu chức năng của nó trước khi nhập lệnh vào CLI. Tương tự, hãy đảm bảo rằng bạn nhập lệnh mà không phạm lỗi chính tả hoặc có sự sai khác.
Một biện pháp quan trọng khác là hạn chế truy cập CLI đối với người dùng không có đặc quyền. Chỉ cấp quyền quản trị viên cho các bên đáng tin cậy sẽ hạn chế những tương tác không cần thiết với hệ thống. Bạn có thể ngăn chặn tình trạng truy cập trái phép vào các tài nguyên quan trọng.
Một biện pháp bảo mật bổ sung khác mà bạn nên xem xét là giữ cho hệ thống luôn được cập nhật. Cập nhật các bản phát hành sửa lỗi và cải thiện hiệu suất, cũng như không thể thiếu cập nhật các bản vá bảo mật. Việc thường xuyên cập nhật CLI sẽ đảm bảo sự an toàn tối đa cho hệ thống của bạn. Cuối cùng, bạn nên ghi lại tất cả các hoạt động CLI để phát hiện ra những thay đổi, những hành vi đáng ngờ và khắc phục nếu có sự cố xảy ra.
Giao diện dòng lệnh AWS là gì?
Giao diện dòng lệnh AWS (AWS CLI) là một công cụ nguồn mở của Amazon Web Services (AWS). Bạn có thể sử dụng công cụ này để tương tác với các dịch vụ AWS bằng cách sử dụng những lệnh trong shell dòng lệnh của bạn.
Với cấu hình tối thiểu, bạn có thể sử dụng AWS CLI để thực hiện các lệnh triển khai chức năng tương tự như chức năng được cung cấp bởi Bảng điều khiển quản lý AWS dựa trên trình duyệt. Dưới đây là những thao tác bạn có thể thực hiện từ trình thông dịch dòng lệnh trong chương trình giao diện đầu cuối của bạn:
- Sử dụng những chương trình shell Linus phổ biến như Bash, zsh và tcsh để chạy các lệnh trong Linux hoặc macOS.
- Chạy các lệnh trên Windows bằng trình thông dịch dòng lệnh của Windows hoặc trong PowerShell.
- Chạy các lệnh từ xa trên những phiên bản Đám mây điện toán linh hoạt của Amazon (Amazon EC2) thông qua một chương trình giao diện đầu cuối từ xa như PuTTY, SSH hoặc bằng Trình quản lý hệ thống AWS.
Khi sử dụng AWS CloudShell, một shell dựa trên trình duyệt, bạn có thể nhanh chóng chạy các tập lệnh với AWS CLI, thử nghiệm với các API dịch vụ, đồng thời sử dụng các công cụ khác để tăng năng suất. Biểu tượng CloudShell xuất hiện trong các Khu vực AWS có cung cấp CloudShell.
Bắt đầu sử dụng AWS CLI bằng cách tạo tài khoản ngay hôm nay.
Các bước tiếp theo trên AWS
