Phi tập trung trong blockchain là gì?

Phi tập trung là gì?

Trong blockchain, phi tập trung đề cập đến việc chuyển quyền kiểm soát và quyền ra quyết định từ một thực thể tập trung (cá nhân, tổ chức hoặc nhóm) sang một mạng phân tán. Các mạng phi tập trung cố gắng giảm mức độ tin tưởng mà những người tham gia phải đặt lên nhau và ngăn chặn khả năng họ thể hiện quyền lực hoặc kiểm soát lên nhau theo những cách làm suy giảm chức năng của mạng.

Tại sao phi tập trung lại quan trọng

Phi tập trung không phải là một khái niệm mới. Khi xây dựng một giải pháp công nghệ, chúng ta sẽ thường xem xét ba kiến trúc mạng chính: tập trung, phân tán và phi tập trung. Mặc dù các công nghệ blockchain thường sử dụng các mạng phi tập trung, một ứng dụng blockchain không thể được phân loại một cách đơn giản là phi tập trung hay không. Thay vào đó, phi tập trung là một thang trượt và cần được áp dụng cho tất cả các khía cạnh của một ứng dụng blockchain. Bằng cách phân cấp phi tập trung quy trình quản lý và quyền truy cập vào tài nguyên trong một ứng dụng, bạn có thể đạt được dịch vụ tốt hơn và công bằng hơn. Phi tập trung thường có một vài sự đánh đổi như thông lượng giao dịch thấp hơn, tuy nhiên, theo cách lý tưởng thì sự đánh đổi là xứng đáng vì chúng mang lại mức độ ổn định và dịch vụ được cải thiện.

Lợi ích của phi tập trung

Cung cấp môi trường không đòi hỏi sự tin tưởng

Trong một mạng blockchain phi tập trung, mọi người không cần phải biết hoặc tin tưởng bất cứ ai khác. Mỗi thành viên trong mạng đều có bản sao của cùng dữ liệu chính xác dưới dạng sổ cái phân tán. Nếu sổ cái của một thành viên bị thay đổi hoặc bị lỗi theo bất kỳ cách nào, sổ cái đó sẽ bị đa số thành viên trong mạng từ chối.

Cải thiện đối chiếu dữ liệu

Các công ty thường trao đổi dữ liệu với đối tác của họ. Do đó, dữ liệu này thường được chuyển đổi và lưu trữ trong các lô cốt dữ liệu của mỗi bên, chỉ xuất hiện lại khi cần được chuyển xuống hạ nguồn. Mỗi khi dữ liệu được chuyển đổi, nó sẽ gây ra nguy cơ bị mất dữ liệu hoặc dữ liệu không chính xác khi nhập vào luồng công việc. Khi có một kho dữ liệu phi tập trung, mọi thực thể đều có quyền truy cập vào chế độ xem dữ liệu dùng chung theo thời gian thực.

Giảm điểm yếu

Phi tập trung có thể làm giảm điểm yếu trong các hệ thống nơi có thể phụ thuộc quá nhiều vào những tác nhân cụ thể. Những điểm yếu này có thể dẫn đến sự cố hệ thống, bao gồm việc không thể cung cấp các dịch vụ đã cam kết hoặc dịch vụ không hiệu quả do cạn kiệt tài nguyên, mất điện định kỳ, nghẽn mạng, thiếu khuyến khích hợp lý để cung cấp dịch vụ tốt hoặc tham nhũng.

Tối ưu hóa phân phối tài nguyên

Phi tập trung cũng có thể giúp tối ưu hóa quá trình phân phối tài nguyên để cung cấp các dịch vụ đã cam kết với hiệu năng và tính nhất quán cao hơn, cũng như giảm khả năng gặp sự cố do tai ương.

Các đặc điểm khi so sánh phi tập trung

Phi tập trung nên được áp dụng khi hợp lý. Chỉ vì một ứng dụng sử dụng công nghệ blockchain không có nghĩa là nó phải hoàn toàn phi tập trung 100%. Mục tiêu của bất kỳ giải pháp blockchain nào là cung cấp những gì cần thiết cho người dùng giải pháp đó và điều này có thể bao gồm hoặc không bao gồm các mức độ phi tập trung nhất định. Để hiểu rõ hơn về các mạng phi tập trung, bảng dưới đây trình bày đặc điểm khi so sánh mạng phi tập trung với các mạng tập trung và phân tán phổ biến hơn.

 

Tập trung

Phân tán

Phi tập trung

Tài nguyên mạng/phần cứng

Được duy trì và kiểm soát bởi một thực thể duy nhất tại một địa điểm tập trung

Trải rộng trên nhiều trung tâm dữ liệu và khu vực địa lý; thuộc sở hữu của nhà cung cấp mạng

Tài nguyên thuộc sở hữu và được chia sẻ bởi các thành viên trong mạng; khó khăn khi duy trì vì không ai sở hữu nó

Thành phần giải pháp

Được duy trì và kiểm soát bởi thực thể trung tâm

Được duy trì và kiểm soát bởi nhà cung cấp giải pháp

Mỗi thành viên đều có cùng bản sao chính xác của sổ cái phân tán

Dữ liệu

Được duy trì và kiểm soát bởi thực thể trung tâm

Thường được sở hữu và quản lý bởi khách hàng

Chỉ được thêm vào thông qua sự đồng thuận của nhóm

Kiểm soát

Được kiểm soát bởi thực thể trung tâm

Thông thường, trách nhiệm được chia sẻ giữa nhà cung cấp mạng, nhà cung cấp giải pháp và khách hàng

Không ai sở hữu dữ liệu và mọi người đều sở hữu dữ liệu

Điểm lỗi chí mạng đơn lẻ

Không

Không

Khả năng chịu lỗi

Thấp

Cao

Cực cao

Bảo mật

Được duy trì và kiểm soát bởi thực thể trung tâm

Thông thường, trách nhiệm được chia sẻ giữa nhà cung cấp mạng, nhà cung cấp giải pháp và khách hàng

Tăng khi số lượng thành viên trong mạng tăng lên

Hiệu năng

Được duy trì và kiểm soát bởi thực thể trung tâm

Tăng khi tài nguyên mạng/phần cứng tăng quy mô theo tài nguyên và theo phiên bản

Giảm khi số lượng thành viên trong mạng tăng lên

Ví dụ

Hệ thống ERP

Điện toán đám mây

Blockchain

Mỗi kiến trúc mạng đều có những lợi ích và sự đánh đổi. Ví dụ: hệ thống blockchain phi tập trung, không giống như các hệ thống phân tán, thường ưu tiên bảo mật hơn hiệu năng. Vì vậy, khi một mạng blockchain tăng quy mô theo tài nguyên hoặc theo phiên bản, mạng sẽ trở nên bảo mật hơn, nhưng hiệu năng bị chậm lại vì mỗi nút thành viên phải xác thực tất cả dữ liệu được thêm vào sổ cái. Thêm thành viên vào một mạng phi tập trung có thể khiến mạng trở nên an toàn hơn, nhưng không hẳn sẽ nhanh hơn.

Ai đang xây dựng các ứng dụng blockchain tận dụng phi tập trung

Mọi giao thức blockchain, Ứng dụng phi tập trung (dApp), Tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoặc giải pháp liên quan đến blockchain khác đều áp dụng các cấp độ phi tập trung khác nhau. Cấp độ áp dụng thường dựa trên độ hoàn thiện của giải pháp, độ tin cậy đã được chứng minh theo thời gian của các mô hình khuyến khích và cơ chế đồng thuận, cũng như năng lực của nhóm sáng lập để đạt được sự cân bằng phù hợp. Ví dụ: nhiều DAO có các thành phần khác nhau ở các giai đoạn phi tập trung khác nhau: oracle (tức là các dịch vụ của bên thứ ba cung cấp hợp đồng thông minh với thông tin bên ngoài) có thể được phi tập trung một phần, hợp đồng thông minh có thể được tập trung hoàn toàn, trong khi quá trình quản trị để điều chỉnh tham số là do cộng đồng điều hành và phi tập trung.

Ở quy mô rộng hơn, các giải pháp blockchain phi tập trung đang được khám phá và áp dụng bởi các tổ chức thuộc mọi loại hình, quy mô và ngành. Một số ví dụ đáng chú ý bao gồm các ứng dụng cung cấp viện trợ nước ngoài hoặc khẩn cấp ngay tức thì cho những người cần nhất mà không cần qua trung gian của ngân hàng, chính phủ hoặc tổ chức bên thứ ba. Hoặc các ứng dụng cho phép mọi người quản lý danh tính và dữ liệu kỹ thuật số của riêng họ. Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội, các công ty và tổ chức khác đang bán thông tin này mà cá nhân không thấy được bất kỳ lợi ích nào. Cách tiếp cận phi tập trung sẽ giúp mang đến sự công bằng cho tất cả mọi người.

 

Ví dụ thực tiễn

Contura Energy, nhà cung cấp than hàng đầu tại Hoa Kỳ, đã phụ thuộc vào một hệ thống thư tín dụng lỗi thời để quản lý các thanh toán thương mại quốc tế của mình. Những thư tín dụng này, được phát hành bởi một ngân hàng trung gian thay mặt cho khách hàng, đóng vai trò là sự đảm bảo thanh toán cho người mua. Mặc dù hệ thống này đáng tin cậy, nhưng nó cũng được điều hướng thủ công, chậm và hiệu quả không cao.

Contura Energy hiểu tầm quan trọng và giá trị của giải pháp số hóa và tự động hóa quy trình thư tín dụng của mình. Tuy nhiên, thách thức mà họ phải đối mặt là tạo dựng sự tin tưởng lẫn nhau và xác minh giữa người bán và người mua. Họ đang phối hợp với AWS để triển khai hoạt động đổi mới phi tập trung dựa trên blockchain, nhằm mang đến một hệ thống quản lý các thanh toán thương mại quốc tế hiệu quả hơn, tiết kiệm chi phí và ít rủi ro hơn. Giải pháp phi tập trung này cũng làm tăng tính minh bạch, cho phép tất cả các bên hiển thị dữ liệu và tài liệu theo thời gian thực.

Tìm hiểu thêm về cách Contura Energy đang sử dụng công nghệ blockchain phi tập trung để nâng cấp hệ thống thư tín dụng của họ cho hoạt động thương mại quốc tế.